Avokado Yetiştiriciliği

Avokado Yetiştiriciliği Hakkında Merak Ettiğiniz Herşey 

Avokado Yetiştiriciliği

Avokado anavatanı Meksika olan, genellikle yayvan, bazen ise belirgin şekilde dikine gelişme gösteren her dem yeşil bir meyve türüdür. Dalları gevrek ve kırılgan bir yapıya sahiptir. Çok fazla miktarda yapraklanır. Yaprakları Oval, eliptik mızrağımsı ve bunların karışımı şeklindedir. Boyu ortalama olarak 6 metre ile 20 metre arasında değişmektedir. Kalın kabuğu yeşil, iç yenen kısımları beyaz iri çekirdekli bir meyvedir.

Avokado meyvesi yağ içeriği ve protein bakımından birçok meyve türüne göre üstündür. Çözülebilir bir lif içeriğine sahiptir. Bolca doymamış yağ asitleri içerdiği için hazım olması kolaydır.  Antioksidan vitaminler olan A, C ve E vitaminlerinden bolca bulundurur ve kalp hastalıklarını azaltmada önemli rol oynamaktadır. Avokado meyvelerigenellikle şekil, büyüklük ve renk bakımından farklılık gösterir. Boyutları genellikle 200-600 gram arasında değişmektedir. Meyveler ovalimsi, yuvarlak ya da armut şeklinde olabilir. Kabuğu düz veya pürüzlüdür. Kabuk rengi hafif sarı yeşilden koyu yeşile, kahverengiden siyaha kadar değişir.Her meyvesinde 1 adet çekirdek bulunur.

Avokadonun İklim İstekleri

Avokado yetiştiriciliği kışları ılık geçen ılıman bölgelerde yapılmalıdır. Dolayısıyla Akdeniz Bölgesi iklim koşulları açısından avokado yetiştiriciliği için uygundur. Avokado, kış ve ilkbahardaki geç don olaylarından, çiçeklenme ve meyve döneminde düşük sıcaklıklardan, ani sıcaklık dalgalanmalarından, şiddetli rüzgârlardan ve fidan dönemindeki yüksek sıcaklıklardan etkilenmektedir. Subtropik bir meyve olan avokado için güneş ise çok önemlidir, güneş ne kadar çok olursa o kadar iyidir.

Avokadonun Toprak İstekleri

Avokado ağaçları toprak istekleri bakımından oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir, hafiften ağır bünyeli olan topraklara kadar değişen topraklarda kısacası çok sayıda toprak tipinde avokado yetişebilmektedir. Fakat avokadonun daha çok sevebileceği toprak tipi; derinliği 1-1.5 metreden az olmayan, verimli, nem ve drenaj bakımından iyi olan, pH’sı 6-6.5 civarında nötr veya hafif asidik topraklar avokado için en uygun topraklardır. Bunlar verim ve kaliteyi arttırmaktadır.

Toprakta taban suyu seviyesi 1.5-2 metre civarında olmalıdır eğer bu aralıktan daha fazla ölçülürse kapalı ve açık drenaj yapılarak taban suyu seviyesi düşürülmelidir.

Avokado Fidan Seçimi

Avokado yetiştiriciliği denildiği zaman akıllara genellikle tek bir tür gelmektedir fakat avokado ağacının da kendi içinde farklı türleri vardır. Avokado fidanı seçimi yaparken, hangi türü seçeceğinizi iyi bilmelisiniz. Fidanınızı seçerken öncelikle bahçenin olduğu yerdeki iklim ve rüzgâr şartlarına, bunun yanı sıra tozlaşma durumu, ticari değer, hasat ve son olarak taşımaya uygunluğu gibi konular da dikkate alınmalıdır. Avokado yetiştiriciliği için Hass, Bacon, Fuerte, Pinkerton, Zutano gibi çeşitleri tercih edebilirsiniz.

Avokado Bahçe Tesisi Kurulumu

Bahçe tesisi için avokadoların istediği iklim ve toprak şartları göz önünde bulundurulmalıdır. Avokado ağaçları çok gevrek bir yapıda olduğu kırılabilir. Dolayısıyla meyve yükü de fazla olduğuiçin rüzgâr yüzünden kolayca kırılabilir hatta rüzgârın şiddetine göre ağaç devrilmeleri meydana gelebilir. Özellikle yaz aylarında kuru ve sıcak rüzgârlar daha fazla terlemeye neden olacağından ağaçlarda su kaybı artmaktadır buna bağlı olarak meyve dökümleri artmaya başlayabilir. Bu sebepten dolayı bahçe seçimi rüzgâr etkisine kapalı ve korumalı olmalıdır eğer böyle değilse rüzgâr kıran tesisi mutlaka gereklidir. Rüzgâr kıranlar bahçe kurulumu olmadan daha önce tesis edilmelidir. Yeni bir bahçe kurarken avokado fidanları dikimi ile aynı anda rüzgâr kıranlar kurulursa rüzgâr kıranlar ile avokado fidanları aynı boyda olacağı için istenilen fayda sağlanmayabilir.  Akdeniz bölgesinde yazlar çok sıcak olduğu için,  bahçeye dikilen avokado fidanları dengeli bir taç biçimi oluşana kadar genellikle 3 ila 5 yıl gibi geçen sürede yüksek sıcaklık bazı sorunlara neden olmaktadır. Dolayısıyla dikimden sonra ki ilk yıllarda avokado fidanının çevresini bazı materyaller kullanarak gölgelenmesi gereklidir.

Ek olarak bahçe yerinin toprak yapısı da incelenerek bünye durumu ile killi ve sert tabakaların bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir.                                                                                                                                                            

Avokado Fidan Dikim

Avokado yetiştiriciliğinde bahçe kurulurken dikim aralıkların iyi belirlenmesi gerekmektedir. Genellikle dikim aralıkları ağaçlarınen büyük taç hacmine göre belirlenmektedir. Bahçenin ilk kurulumunda sık dikim yapılırsa; daha sonra ağaçlar büyüdükçe sıklaşma olur ve birbirlerini gölgelerler. Böyle bir durumla karşılaşılırsa ağaçların seyrekleştirilmesi gerekir.

Avokado fidanları için en uygun ve tavsiye edilen dikim zamanı, ilkbahar aylarının erken dönemleri tercih edilmelidir çünkü soğuk tehlikesi kalkmış olacaktır. Dolayısıyla bu dönemde dikilen avokado fidanları daha iyi ve uzun bir gelişim dönemine sahip olacaktır. Eğer daha geç dönemde dikim yapılırsa bu sefer fidanlar sıcaktan etkilenmiş olup gelişmeleri zayıf olacaktır, zayıf olacağı için kış soğuklarından daha fazla etkilenir.

Avokado fidanlarının dikim sırasında köklere zarar verilmeden dikkatlice çıkarılmalıdır eğer kıvrılmış ve zarar görmüş kökler varsa kesilmelidir. Fidanın aşı yeri toprak üstünde kalmalı ve fidan toprağı dağıtılmadan dikilmelidir. Avokado fidanlarının dikiminden hemen sonra can suyu mutlaka verilmelidir.

Avokado Bakımı

Avokado fidanları dikildikten hemen sonra bir bakım süreci başlar. Bahçeye dikildikten sonra güneş yanıklarına karşı önlemler alınmalıdır. Yeni dikilen fidanlar için ilk yıllar fidanın etrafına gölge yapacak materyallerle ayarlamalar yapılmalıdır. Ayrıca bu yapılacak işlem fidanı kış soğuklarından da korur.

Bakım işlemleriçoğunlukla diğer ağaçlarla aynıdır. Yabancı otlar temizlenmeli ve yabancı ot takibi yapılmalıdır. Ayrıca sistemli bir budamaya ihtiyaç duymaz. Fakat ilk yıllarda ağaçlara genel şekil verilmesi için budama yapılmalıdır. Dikilen tür dikine uzuyorsa müdahale edilmez, yayvan bir türse hafiften budama yapılabilir. Her budamada olduğu gibi budanan dal 2-3 cm’den daha büyükse aşı macunu kesinlikle kullanılmalıdır.

Avokado Sulaması

Avokado fidanları dikildikten sonra ilk yıllarda içinde bulundukları karıklar üzerinden sulama yapılır. Sulama aralığıgenellikle 7-10 gün olmalıdır ve aşırı sulamadan mutlaka kaçınılmalıdır. Ağaçlar verime başladıktan sonra modern sulama sistemleri tercih edilebilir. Damlama ve mini sprink sulama yöntemleri çok etkilidir. Sulama sırasında ağaçların gübrelenmesi önemli avantajlarındandır. Sulama en fazla Temmuz ve Ağustos aylarında yapılmalıdır. Eğer yeteri kadar sulama yapılmazsa ağaçlardameyve dökümü fazla olacaktır.

Avokado Gübreleme

Avokado ağaçları için genellikle azotlu gübreler tercih edilir, her yıl artacak miktarda yapılmalıdır. Gübreler genç fidanlara temas ettirilmemeli ve gövdeden 20-50 cm uzaktan yapılmalıdır. Taç yapraklar hizasında gübreleme yapılırsa etkili sonuçlar alınır. Genellikle gübreleme işlemi tek seferde şubat ayında yapılmaktadır. Bunun dışında gübreleme şubat, mayıs, haziran aylarına yayılabilir. Avokado fidanları ilk yıllarda potasyum ve fosfora ihtiyaç duymazlar fakat ağaç 4 yaşına geldikten sonra verilebilir. Gübrenin uygulama zamanı ekim ve kasım aylarıdır. En iyi gübreleme için toprak ve yaprak analizi mutlaka yapılmalıdır. Bunun sonucunda daha etkili sonuçlar alınacaktır.

Avokado Hasadı

Avokado ağaçlarının hasat zamanı diktikten 3-4 yıl sonra başlamaktadır. Avokado meyvelerini toplarken büyük özen gösterilmelidir. Hasatta meyveler toplanırken zedelememek ve yaralamamak gerekir. Meyveler elle, toplama aletleri ve hasat makineleriyle yapılabilir. Hasat edilen meyveler taşıma kaplarına koyulurken yüksekten bırakmamalı zedelenmeye izin verilmemelidir. Hasat sırasında avokado meyveleri sapsız kopartılmamalıdır eğer kopartılırsa kopma yerinde çürümeler meydana gelir. Meyve sapı uzun kalacak şekilde kopartılmalı, ambalajlama yaparken sorun olmayacak şekilde kısaltılmalıdır.