Sepetim
(0)
.jpg)
Badem yetiştiriciliğinde ziyaretçilerimiz tarafından merak edilen başlıkları sizler için derledik. A'dan Z'ye badem yetiştiriciliği hakkında merak ettiklerinizi keyifle okuyabilirsiniz.
Badem (Amygdalus communis L.)’in anavatanı Orta ve Batı Asya olup günümüzde en yaygın gelişim alanı Akdeniz Havzası ile tipik Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerdir (ABD / Kaliforniya gibi). İçi tatlı ve üstün nitelikli olanların kültüre alınmasıyla bugünkü kültür bademi meydana gelmiştir.
Amerika (1.909.377 ton) en fazla badem üretilen kıtadır. Amerika’yı sırasıyla Asya (480.333 ton), Avrupa (475.313 ton), Afrika (274.975 ton) ve Okyanusya (69.880 ton) izlemektedir. İran 139.029 ton, Fas 117.270 ton ve Türkiye 100.000 tonluk badem üretimiyle ilk 5 sırada yer alan ülkeler olarak dünya badem üretiminin % 80’ini sağlamışlardır. Türkiye ve komşularına ait badem üretim oranlarında ise % 40.7 gibi önemli bir payı İran’ın elinde bulundurduğunu söyleyebiliriz. Türkiye ortalama % 85 – 90 gibi önemli ölçüde kendi badem ihtiyacını karşılamaktadır. Bununla birlikte bu oran her ne kadar badem konusunda kendi kendine yeter denebilecek bir düzeymiş gibi kabul edilse de çoğu büyük badem üreticisi ülkedeki kişi başına badem tüketiminin çok altında olan Türkiye koşullarında söz konusu oran değerlendirilmelidir. Verim açısından bakıldığında iyi bir bakımla dekardan 2.000 ila 3.000 kg. kabuklu badem alınabileceği, bunun da yaklaşık 200 kg. iç bademe karşılık geldiği belirtilmektedir. Bununla birlikte genelde dekardan 100 – 500 kg. kabuklu badem alınmaktadır. Sulamayla badem verim ve kalitesi önemli ölçüde artmakta, bu sayede dekardan 60 – 70 kg. iç badem elde edilebilmektedir. Kaliforniya’da ise sulamalı şartlarda dekardan ortalama 200 kg. iç badem elde edilmektedir.
Yükselti bakımından ise yetiştiriciliği 1.000 m.’ ye kadar çıkıyor olsa da klimatolojik açıdan uygun yerlerde 1.000 m.’ yi de aşabilmektedir. Başlangıçta sadece Ege, Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri ile sınırlı kalan badem yetiştiriciliği, bademin güç şartlara adaptasyon yeteneğinin olması ve pazardaki yüksek talep nedeniyle cazip hale gelmiş son yıllarda diğer bölgelerde de fidanlıkların kurulmasıyla genişlemeye başlanmıştır. Ülkemizin Karadeniz' in kıyı kesimleri hariç diğer tüm bölgelerimizde rahatlıkla yetiştirilebilir. Özellikle geç çiçeklenen çeşitlerle modern kapama bahçeleri kurulduğunda üretici gelirlerinde önemli artışlar olur.
Tatlı Bademler: Acılığı veren siyanidrik asit ya hiç yoktur veya çok az bulunur. Bunlar, çerez, pasta, tatlı, çikolata olmak üzere birçok şekilde değerlendirmektedir.
Acı Bademler: Siyanidrik asit içerdiklerinden zehirli olup yenilmeleri sakıncalıdır. Bunlar badem yağı çıkarmak için kullanılır.
Gerek ülkemizde gerekse dünyanın badem yetiştiriciliğine uygun öteki bölgelerinde badem yetiştiriciliğini sınırlandıran faktör kış soğuklarından çok ilkbaharın geç donlarıdır.
Bademler ılıman iklim meyve türlerinin hepsinden önce çiçek açar ve ilkbaharın müjdecisidir. Erken çiçeklenme ve ilkbaharın geç donlarıyla devamlı veya nadir karşılaşma, hiç don olmaması ya da çeşitlerin geç donlardan sonra çiçek açmaları bir yerin badem yetiştiriciliği yönünden uygun olup olmadığının tespitinde en önce düşünülmesi ve üzerinde durulması gereken bir sorundur.
Badem ağaçları -20 °C’ ye kışın dayanabilmekte, soğuklama isteği 90-427 saat arasında yaz optimum sıcaklığı 33 °C’ dir. İyi bir verim için yıllık 700mm yağışa gereksinim duyar.
Çiçekten sonra gelen küçük meyve periyodu en hassas olan dönemi teşkil eder. Fenolojik gözlemler yapılırken bu periyot ile geç donların oluşları arasındaki ilişkilerinde dikkate alınması zorunludur.
Badem, meyve türleri içerisinde kurağa en çok dayanan türlerin başında gelir.
Çiçek zamanı fazla yağışlı ve sisli hava şartları da badem yetiştiriciliği için zararlıdır. Bu gibi durumlarda mantari hastalıklar artmaya başlar.
Bademin kış dinlenme ihtiyacı diğer meyve ağaçlarınınkine göre daha azdır.
İlkbahar geç donlarının çok etkili olduğu yerlerde badem yetiştiriciliği yapılmamalıdır.
Geç uyanmayı sağlayan yöneylerin seçilmesi, tavsiye edilmektedir.
Bahçelerin soğuk havanın akıp gideceği yamaçlarda kurulması gerekmektedir.
Geç çiçeklenen ve çiçeklenmesi uzun süren çeşitlerin seçilmesi önemlidir.Don tehlikesine karşı gereken teknik ve kültürel önlemler alınmalıdır.
Bademden süzek, derin alüviyal topraklarda daha iyi verim alınır.
Kurağa dayanan bir meyve türü olması nedeniyle kumlu, orta derecede killi, kireçli, taşlı ve çakıllı yerlerde yetişebilme olanağı vardır.
Badem toprak istekleri yönünden kanaatkârdır. Kireçli topraklara dayanımı son derecede iyidir.
Badem için en tehlikeli toprak ise ağır killi ve nem tutan topraklardır. Bu tip topraklarda bademe anaç olarak erik kullanıldığı zaman sorunu giderebilme şansı mevcuttur.
Aşılı Fidanlarla Dikim Yapılarak: Sulama imkânın geniş olduğu bahçe ve arazilerde aşılı fidanlar kullanılmalıdır.
Doğrudan Araziye Tohum Ekimi: Sulama imkânlarının kısıtlı olduğu bölgelerde tercih edilir. Çöğürlerin yerinde aşılanması şeklinde uygulanır.
Badem Fidanı Üretiminde Aşılama
Bademde kalem ve göz aşısı uygulanabilse de yaygın olarak göz aşısı yapılmaktadır.
Göz aşısında yaşlı dallar kullanılır.
Bu dalların dip ve uç kısımları kesilerek yalnızca ortadaki gözler kullanılmaktadır.
Dip kısımdaki gözler sürmemektedir. Uç kısımdakiler ise pişkin olmadığı için kullanılmamaktadır.
Bademde yaygın olarak "T" göz aşısı yapılır.
"T" göz aşısı topraktan 15-20 cm yukardan yapılmalıdır. Klon anaç kullanılıyorsa 35–40 cm yukarıdan aşı yapılarak anacın etkisi daha fazla sağlanmalıdır.
Badem (Tohum) Çöğürü
Badem fidanı üretimi için badem tohumlarından elde edilen çöğürler anaç olarak bilhassa drenaj sorunu olmayan topraklarda geniş ölçüde kullanılmaktadır.
Kireçli, kurak ve sulanmayan araziler için en uygun anaç badem çöğürleridir.
Badem anaçları nematotlardan, kök çürüklüğü, gal, ur, kök funguslarından etkilenmektedir.
Capnodis (Fidan Dip Kurdu) ’e dayanıklıdır.
Şeftali Anacı
Sulanabilen ve nematot problemi olan yerlerde kullanılabilir.
Şeftali çöğürleri virüslere karşı hassastırlar.
Şeftali anaçlarıyla bademin uyuşması iyi değildir.
Ağaçlar 10–12 yaşlarından itibaren verimden düşmeye başlarlar. Bu yüzden badem x şeftali melezleri kullanılmaktadır.
Şeftali X Badem Melez Anaçları
Şeftali x badem melezleri, genel olarak değişik toprak şartlarına uyabilmektedir.
Melezler çok kuvvetli olup kök sistemleri iyi tutunmaktadır.
Nematotlara kısmen hassastırlar.
Yoğun yetiştiricilik yapılan ülkelerde klon anaçları gittikçe yaygınlaşmaktadır.
Bu klon anaçları, odun çelikleri ve doku kültürleri ile üretilip fidanlıklarda kullanılmaya başlanmıştır.
Erik Anacı
Ağır topraklarda erik anaçları, bademe anaç olarak kullanılmalıdır.
Erik anaçları, su tutan ve kök çürüklüğü ile bulaşık alanlarda kullanılır.
Erikler, genellikle bademle iyi uyuşmaz, verim düşük olur ve meyvelerin büyük bir kısmında dış kabuk bademe yapışık olup ağaçlar kısa ömürlü olmaktadır.
Badem yer değiştirmeye çok hassastır.
Söküm sonrası kökler nemli tutulmalı ve açıkta rüzgâra bırakılmamalıdır.
Dikimin mümkün olmadığı hallerde hendekleme soğuk yerlerde yapılmalı veya fidanlar soğuk hava depolarında bekletilmelidir.
Güneş zararını engellemek için sık ve tepeleri güneye meyilli olarak hendeklenmelidir.
Bahçe kurulacak olan arazinin toprağı analiz yaptırılmalıdır.
Fidanların dikileceği toprak ilk önce derince sürülür.
Güçlü toprak tiplerindeki dikim aralığı 8 – 9 m, zayıf ve görece derin olmayan topraklarda ise bu aralık 5 – 6 m olmalıdır.Yağışın yetersiz olduğu yörelerde dikim aralığı arttırılmalıdır.
Badem Fidanı Dikim Zamanı
Tüplü meyve fidanları yılın her mevsiminde dikilmekle beraber bol sulama istemektedir. Açık köklü fidanların dikimi ise Kasım ve Nisan ayları içerisinde yapılmaktadır. Bu aylardaki yağışlar sulama ihtiyadcını en aza düşürmektedir.
Badem Fidanı Çukuru Açma
Yerleşim düzenine göre fidanların yerleri işaretlenir.
60 cm genişliğinde 60 cm derinliğinde çukurlar açılır.
Fidanın kök kısmında yaralı kırılmış kökler kesilir.
Dikimi yapılacak olan fidanların aşı yeri toprak üstünde kalacak şekilde dikimi yapılır.
Dikimden sonra mutlaka fidanlara can suyu verilmelidir.
Badem Fİdanı Dikim Aralığı
Bahçe tesis edilecek alanlarda kare ve dikdörtgen dikim uygulanır.
Dikim aralıkları çeşitlere, ekolojik koşullara ve uygulanacak bakım koşullarına bağlı olarak değişir.
Yarı bodur anaç için dikim mesafesi 5x4m. veya 5x5m.
Çöğür anacı için dikim mesafesi 6x6m, 6x5m veya 7x7m. Olmalıdır.
Badem çıplak köklü üretildiğinde saçak kök yapma eğilimi azdır.
Bu nedenle çıplak köklü fidan ile bahçe kurulduğunda arazide fidan kaybı yüksek olduğundan tüplü fidan dikimi önerilmektedir.
Bademlerde kendiyle ve karşılıklı uyuşmazlık görüldüğünden badem bahçeleri en az iki çeşitle kurulur.
Bahçe, ekonomik önemi olan çeşitten iki sıra, tozlayıcı çeşitten bir sıra şeklinde dikilebildiği gibi, ekonomik önemi olan ve birbiriyle uyuşan, 8-10 fidana bir dölleyici hesabıyla da dikim yapılabilir.
Badem, kurağa dayanıklı bir meyve olmasına rağmen sulama ile verimi artmaktadır.
Büyüme mevsiminin başlangıcındaki düşük toprak nemi kritiktir ve üretimde önemli bir düşüşe neden olabilir.
Su ağacın gelişimine, meyvenin iç oluşumuna ve meyve gözünün teşekkülüne olumlu etkide bulunur.
Özellikler ilkbahar ve yaz aylarında yapılan sulamalar ağaç için çok önemli olup sadece verim ve kalite değil ağacın ömrünün uzamasına bile etki etmektedir.
İç badem oranının hızla arttığı bir dönem içerisinde su noksanlığı, bitki besin elementlerinde eksiklik ve dengesizlik, sağlıksız yapraklar ve aşırı ürün gibi faktörler iç badem iriliğinin düşmesine ve kalitesinin azalmasına neden olabilir.
Badem ağaçlarının hasadı sırasında veya hasattan hemen önce sulanması birçok soruna neden olabilir.
Bu nedenle, çoğu yetiştirici, hasattan yaklaşık 3-4 gün önce ağaç sulamaya son verir.
Sulama imkânı mevcutsa salma sulama, damlama sulama gibi sulama teknikleri kullanılabilir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, salma sulamalardan sonra bahçede oluşacak olan kaymak tabakasının kırılmasıdır.
Damlama sulama esnasında gübreyi damla su ile vermek mümkün olup böylece su tüketiminden ve iş gücünden tasarruf sağlanır.
Ağaçların gübre ihtiyaçları bahçe toprağının besin elementleri yönünden durumuna, ağaçların yaşına, sulanıp sulanmadığına vb. göre değişir.
Gübrelemeden önce mutlaka toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasına dikkat edilmelidir.
Bahçeyi temsil edebilecek miktarda ve tekniğine uygun şekilde toprak alınıp yaprak örneği ile beraber tahlile gönderilmelidir.
Badem ağaçlarının azota daha fazla ihtiyacı vardır. Tam verim döneminde yetişkin bir ağaca 700-900 g civarında saf azot verilmesi gerekmektedir.
Badem için önemli bir diğer makro besin elementi potasyumdur.
Yapılacak analizlere göre eksiklik tespit edildiğinde yetişkin bir ağaca 5-12 kg arasında potasyum sülfat verilebilir.
Bor noksanlığı badem için çok önemlidir.
Badem alanlarına organik madde ve besin takviyesi yapılmalı ayrıca toprak yapısını iyileştirmek için de iyi yanmış ahır gübresi verilmelidir.
Sulama ve gübreleme olanaklarının artması sonucu meyve bahçelerinde yabancı otlar sorun olmaya başlamıştır.
Yabancı otlar, bitkinin su ve besinine ortak olduğu gibi hasadı da güçleştirmektedir.
Yabancı otlarla mücadelede yapılması gereken kültürel ve kimyasal işlemler:
Kültürel işlemler: Çapalama, biçme ve sürme yapılmalıdır. Çok yıllık yabancı otlarda ise toprağın birkaç kez işlenmesi gerekmektedir.
Kimyasal mücadele: Tek yıllık yabancı otlara karşı ilaçlama, çıkış öncesi ve ilkbaharda toprak nemliyken yapılmalıdır. Yabancı otlar çıktıktan sonra ise 4-6 yapraklı dönemde ilaçlama yapılmalıdır. Yeni tesis edilen badem bahçelerinde ilk 2-3 yıl boyunca yabancı ot kontrolü için ilaçlama yapılmalıdır.
Badem bahçeleri kurulurken ağaçlara verilecek şekillere de dikkat edilmelidir.
Şekil çok önemlidir ve üretimin miktarını, kalitesini ve hasat kolaylığını veya diğer tarım faaliyetlerini etkileyebilir.
Badem için en uygun terbiye sistemi Değiştirilmiş Doruk (Modifiye Lider) Dallı sistemdir.
Badem ağacının taç gelişimine uygun olan en yaygın şekil Vazodur. Vazo şekil, yerden 70-80 cm yükseklikte oluşturulan ve gövde ile 50 ila 60 derece açıya sahip 3-4 ana daldan oluşur, böylece mekanik hasat kolaylaşır. Her dalın iki ikincil dalı vardır. Birincisi tabandan ortalama 40 cm, ikincisi ise 60-80 cm arasında ve ilk dalın yönüne ters olarak oluşturulur.
Bademde kalın dal kesiminden kaçınmak gerekmektedir ancak ağaç üzerindeki 0,5-3 cm kalınlığındaki dallardan çıkarma işlemi de yapılmalıdır.
Gelişme döneminde bitkiler üzerindeki ince dallardan alınabilir. Bu, kışın bitki üzerinden aşırı dal çıkarmanın önüne geçer. Kalın dal çıkarılması gerekiyorsa mutlaka aşı macunu ile kesik yüzey kapatılmalıdır.
Budama ayrıca kırılmış, zayıf veya hastalıklı dalları, eski dalları ve obur dalları çıkarmak için yapılır.
Olgun badem ağacının budama sıklığı yılda bir ya da iki yılda bir olarak değişmektedir.
Badem İç Kurdu
Badem iç kurdunun ergini siyah renkli bir arıcık olup, dış görünüşü ile tamamen kanatlı bir karıncayı andırır.
Badem iç kurdu kışı badem meyvesi içinde olgun larva döneminde geçirir ve meyve içinde pupa olur.
Doğada ilk erginlerin görünme zamanları nisan ayı ortalarından haziranın ilk haftasına kadar değişiklik göstermektedir.
Badem iç kurdu ergini yumurtasını meyve üzerine bırakır. Yumurtasını koyarken meyve üzerinde çok küçük yara iz oluşturur.
Larvalar meyve üzerinde zararlanmalara yol açarak meyvenin dökülmesine neden olur.
Larvadan etkilenen meyve diğer meyvelere göre farklı renkte (sarımsı) olup kolayca ayırt edilebilir.
Larva, meyve ile beslenerek iç kısımlara doğru ilerler ve beslenme sonucunda tamamını yiyip meyvenin içini boşaltır, geriye sadece meyve kabuğu kalır.
Zararlının varlığı, meyvenin üzerinde açtığı yaklaşık 2 mm’lik delikten anlaşılabilir.
Larvalar, beyaz renkli ve ayaksızdır.
Tuzaklar kurularak ilk ergin dişi tespiti yapıldığında ilk ilaçlama da yapılmalıdır.
Badem Yaprak Bitleri
Bitki özsuyunu emerek beslenirler. Genç sürgünler ve yapraklar büyük zarar görürler.
Bitki özsuyunu emerken kendi salgılarını gönderirler.
Bu salgıların etkisiyle yapraklar kıvrılır ve değişik renk alır.
Emme esnasında bırakılan artıklar, şekerli ve balımsı yapıdadır. Şekerli madde üzerinde fumajin mantarının çoğalması sonucunda yaprak yüzeyi siyahımsı bir hâl alır.
Bu hâl, yaprak faaliyetini engeller.
Fumajin, başka hastalıkların yayılmasına da neden olur.
Uğur böcekleri bademdeki yaprak bitlerinin doğal düşmanıdır.
Badem bahçelerinde ilaçlama yaparken uğur böceklerine zarar vermeyecek bir ilaçlama programı uygulamaya dikkat etmek gerekir.
Bu böcekler bazı yıllar yaprak bitlerinin büyük bir bölümünü kimyasal ilaç kullanmaya gerek kalmayacak şekilde yok edebilir.
Kimyasal mücadelede ise yaprak bitlerine karşı genel olarak çiçekten önce ve yazın ilaçlama olanakları bulunmaktadır.
Badem Çiçek Zınnı
Bu zararlı bazı yıllar badem çiçeklerinin dişi organlarını yiyerek meyve tutumunun önemli oranda azalmasına yol açar.
Çiçek zınnı ile mücadele için ağaçlar çiçek açtığı zaman bahçeye içi su dolu kaplar konur. Zararlı bu kaplara düşerek suda boğulur.
Bademde Kırmızı Örümcek
Kırmızı örümcek, bitki özsuyunu emerek zarar verir.
Yapraklarda önce beyaz, sonra kahverengi lekeler meydana gelir. Daha sonra bu lekeler birleşerek yıprağın kuruyup dökülmesine neden olur.
Avrupa kırmızı örümceği, çiçeklerin çanak yapraklarını ve buket dallardaki taze yaprakçıkları emerek beslendiği için yapraklarda yanmış gibi bir görüntü oluşur.
Kimyasal mücadeleye karar verebilmek ve ilaçlama zamanını doğru bir şekilde belirleyebilmek için bahçedeki kırmızı örümcek yoğunluğu ve doğal düşman popülasyonunun saptanması gerekir.
Bademde Yazıcı Böcekler
Bu böcekler ağaçların odun ve kabuk kısımlarında galeriler açarlar.
İlk açtığı galeriye yumurtasını bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar 10-20 cm uzunluğunda ikincil galerileri oluştururlar.
Bu böcekler genellikle bakımsız ve zayıf ağaçlara saldırır, böyle ağaçlarda daha çok tahribat yaparlar.
Daha çok zayıf ağaçlarda zarar yapan bir böcek olduğundan ağaçların budama, sulama, gübreleme ve toprak işlemesi en iyi şekilde yapılarak ağacın kuvvetli olması sağlanmalıdır.
Zararlı ile bulaşık dallar temizlenerek bahçeden uzaklaştırılmalı ve yakılmalıdır.
Nisan-Mayıs aylarında böcek çıkışları görülür görülmez ilaçlama yapılmaya başlanır.
Badem Kapnodis
Önemli bir toprak altı zararlısıdır.
Meyve ağaçlarının yeşil kısımlarını yiyerek tahrip eden zararlı, asıl zararı 1-4 yaşındaki fidanlarda etkilidir.Zararlı, ağacın kök başlangıcına yakın yerlerde galeriler açmaktadır.
Bu zararlı, özellikle bakımsız ve zayıf ağaçlarda görülür.
Dipleri otlu ve bakım işlemleri yetersiz ağaçlara daha çok zarar verir. Bu sebeple bakım işlemleri aksatılmadan yapılmalı ve kimyasal mücadele uygulanmalıdır.
Kahverengi Çiçek Yanıklığı
Hastalık etmeni fungus olup belirtisi çiçek açımından sonradır.
Çiçekte yanıklar ve dökülmeler görülebilir. Bu hastalıkla mücadele için çiçek açımından sonra fungusid uygulaması gerekmektedir.
Badem Kök Kanseri
Bakteriyel kaynaklı bir hastalıktır.
Bu bakteri, kök boğazında urlar oluşturur, iletim demetlerinde özsu faaliyetini büyük ölçüde engeller.
Yapraklar sararır, gelişme yavaşlar, gövde ve dallarda sakız oluşur, sonuçta ağaçlar kurur.
Genç ağaçlar daha fazla etkilenir.
Tedavi için, yazın sıcak aylarda (Temmuz-Ağustos) ağaçların kök boğazı açılarak, urlar sağlam dokuya kadar kesilip, temizlenmelidir. Temizlenen yara üzerine %5’lik göz taşı (Bakır Sülfat) eriyiği sürülür. Eriyik kuruduktan sonra açılan kök boğazı ve kökler toprakla örtülür.
Badem Kök Çürüklüğü
Mantari bir hastalıktır ve ağaçların köklerinde çürüklük yaparak kurumalarına sebep olur.
Hastalığa yakalanan ağaçlar ilk yıl çok az sürgün verir. İkinci yıl yapraklar sararır ve dökülür. Üçüncü yıl dallar kurumaya başlar. Dördüncü yıl ise ağacın tamamı kurur.
Kuruyan ağaçların kökleri topraktan çıkarılarak yerine kireç dökülmelidir.
Badem Klok Hastalığı
Hastalık yaprak kıvırcıklığı, et lekesi ve klok olarak da isimlendirilir.
Fungus yıllık organlarda genellikle yapraklarda zararlıdır. Çiçeklerde, meyvelerde ve genç dalcıklardaki zararı da önemlidir.
İlkbaharda meydana gelen ilk yapraklar enfeksiyondan sonra kalınlaşır, üst kısımları şişer ve kıvırcıklaşır.
Yaprak kenarlıklarının alta doğru kıvrılmasıyla yaprak içi bükeyleşir. Hastalıklı yapraklar kırmızı, sarı ve açık pembe renge dönüşür. Klorofil kaybolur.
Bakırlı preparatlar ile yapılan ilaçlama da başarı sağlanır.
Badem Yaprak Delen (Çil) Hastalığı
Kızıl leke veya çil adıyla bilinen bu fungal hastalık nemin arttığı alanlarda görülür.
Bazen ilkbahar ve yaz başlangıcının çok nemli geçmesi halinde, bütün yetiştirme alanlarında hastalığa yakalanma oranı yükselebilir.
Hastalık bitkinin yaprak, sürgün, tomurcuk, çiçek ve meyvelerinde görülür.
İlkbaharda yapraklarda kırmızı kahverengi lekeler oluşur. Bu lekeler sonradan halka şeklinde dökülür. Yapraklarda yalnız delikler kalır.
Badem Et Leke Hastalığı
Erik ve badem yetiştirilen bölgelerde görülür.
Hastalığa bu ismin verilişi yapraklarda et renginde lekelerin meydana gelmesinden dolayıdır.
Yaprakların üzerinde yuvarlak, 3 cm büyüklüğünde lekeler gelişir. Bunlar başlangıçta sarı, daha sonra parlak kırmızı renge dönerler.
Bu lekeler yaprağa oranla daha kabarık ve kalındır.
Fungal bir hastalık olduğundan fungusit ilaçlaması yapılmalıdır.
Badem Külleme
Hastalık sıcak, nemli ve kapalı havaları sever.
İlk semptomlar yaprakların üst yüzeyinde sarı lekeler biçiminde başlar, daha sonra alt yüzeyleri beyaz un şeklinde bir tabaka ile kaplanır.
Hastalığın ilerlemesiyle yapraklar yukarıya doğru kıvrılır, kurur ve zamansız dökülürler.
Meyveler üzerinde açık renkli alanlar belirir ve bunların altındaki üst tabaka çatlar.
Fungusun hastalandırdığı sürgün uçları bükülür.
Küllemeli sürgünler çiçek tomurcuğu oluşturmazlar. Meyveler henüz çağla halindeyken bu hastalığa yakalanırlarsa üzerinde kirli, esmer lekeler oluşur.
Badem Bakteriyel Kanser ve Zamklanma
Meyve yetiştiriciliği yapılan birçok ülkede, sert çekirdekli meyve ağaçlarının en önemli hastalıklarından biridir.
Bakteriler, dallara enfekteli göz diplerinden, budama yaralarından, yaprak izlerinden ve herhangi bir nedenle açılmış çeşitli yaralardan girer.
Kanserler, kış sonu-erken ilkbaharda belirginleşir. İlkbaharda, kanserlerin çevresinde ve dallar üzerinde, sızıntı şeklinde aşağıya doğru zamk salgısı gözlenebilir.
Yaygın olarak durgun gözlerde yanıklıklar oluşur.
Hasta gözler kesildiğinde, kahverengi olduğu gözlenir. Ayrıca çiçek ve yaprak tomurcukları da hastalıktan etkilenebilir.
Ağır enfeksiyona uğramış ağaçlarda, çiçek sayısı çok düşüktür.
Yapraklarda, saçma deliği görünümü ortaya çıkar.
Meyvelerde ise 2-3 mm derinliğinde, koyu kahverengi çökük lekeler oluşabilir.
Bahçe tesis edilirken, tümüyle sağlıklı fidan dikilmelidir.
Hastalığa duyarlı çeşitler, mutlaka hastalığa dayanıklı olan anaçlara aşılanarak üretimde kullanılmalıdır.
Enfekteli kısımlar, kesilerek bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
Sonbaharda ve ilkbaharda bordo bulamacı uygulaması yapılmalıdır.
Badem Dal Kanseri
Bakterinin Termal Ölüm Noktası 46°C’dir.
Bakteri, kışı badem ağacındaki kanser yaralarında ve yaprak izlerinde geçirmektedir.
Hastalığın en önemli belirtisi, yıllık sürgünlerde, dal ve gövdede oluşan kahverengi kanser yaralarıdır.
Kanser yaraları yıldan yıla büyürler.
Hastalığa yakalanmış ağaçlarda gelişme ve yaprak durumu zayıflar, ağaç zamanla kurur.
Hastalık enfekteli üretim materyalleri ve hasatta kullanılan sırıklarla yayılır.
Kanserle bulaşık bahçelerde budama işlemi Ağustos-Eylül aylarında yapılmalıdır.
Budama yerlerine %5’lik göztaşı eriyiği sürülmeli, göztaşı kuruduktan sonra da aşı macunu ile kapatılmalıdır.
Budama aletleri sık sık % 10’luk sodyum hipokloride (çamaşır suyu) batırılmalıdır.
Budama artıkları hemen yakılmalıdır.
Kanserle bulaşık bahçelerde hasat sırıkla değil elle yapılmalıdır.
Yeni bahçe tesis ederken hastalığa dayanıklı badem çeşitleri dikilmelidir.
Sonbahar ve İlkbahar da Kimyasal Mücadelesi yapılmalıdır.
Bademin hasat zamanı üretim bölgesinin iklim tipine ve çeşidine göre değişmektedir.
Badem meyvesinin, yeşil kabuğu çatladığı andan itibaren meyve olgunlaşmaya başlar.
Çoğu ülkelerde yetiştiriciler elle badem hasadı yaparlar.
Sırıkla dalların sarsılması, olgunlaşmış bademlerin yere serilmiş olan brandanın üzerine dökülmesini sağlar.
Mekanik olarak büyük vibratör makineleri ile ağaçlar sarsılır, böylece yüzlerce badem toprağın üzerine dökülür.
Yağış riski olmayan bölgelerde, bademler birkaç gün boyunca güneş ışığı altında bahçede bırakılır, böylece bademlerin kurumasını sağlarlar.
Kurutulmuş bademlerin nem içeriği % 6’nın altında olmalıdır.
Daha sonra, özel bir makine ile bademler yerden toplanır ve ilk aşamada gerekli olan ayıklama yapılır.
Ortalama sağlıklı ve olgun bir badem ağacı 23 ile 30 kg kadar meyve verebilir.
Bu rakamlarda bölgeden bölgeye ve çeşitten çeşide farklar olabilir.
Badem Fidani Sipariş Tel. 0532 616 4845 Badem Fidanı, diğer fidan çeşitleri, meyve bahçesi kurulumu ve meyve yetiştiriciliği hakkında ayrıntılı bilgi almak için çalışma saatleri içerisinde bizleri arayarak; tarım danışmanlarımızdan ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
Anasayfa
