Lavanta Yetiştiriciliği

Lavanta Yetiştiriciliği

Lavanta, yaklaşık 1 metre boyuna kadar büyüyebilen, çok yıllık, yarı çalımsı özelliklere sahip çok önemli tıbbi ve aromatik bitkilerden bir tanesidir. Lavanta, ekonomik olarak önemli bir yere sahip yetiştiricilik ürünlerinden birisidir.

Çiçeklerden ve saplardan elde edilen uçucu yağ dünya ticaretinde oldukça kıymetli, yüksek gelir sağlayan ve tercih edilen yağlardan birisidir. Bu önemli lavanta uçucu yağı kozmetik, parfüm, sabun, ilaç ve gıda sanayisinde ayrıca ağrı kesici, sakinleştirici, uykusuzluk giderici özellikleri sayesinde aroma terapide de kullanılmaktadır.  

Fransa, İspanya, İtalya, Yunanistan’da yabani şekilde yaygın olarak yetişir. Türkiye’de lavanta çeşitlerinin ticari yetiştiriciliği genellikle Akdeniz havzasında yapılır. Ülkemizde en fazla lavanta yetiştiriciliği Isparta ilinde yapılıyor olmakla birlikte üretim alanları çok hızlı artış göstererek Türkiye’nin hemen her bölgesinde yetiştiricilik yapılmaktadır.

Toprak ve İklim Koşulları

Lavanta toprak yönünden seçici olmayan bir bitkidir. Ülkemiz topraklarında Doğu Karadeniz ve Karadeniz sahil kesimi dışındaki hemen her toprakta lavanta yetiştiriciliği yapılabilmektedir.

Toprak, lavanta yetiştiriciliği için önemli bir yere sahip olmamasına rağmen 5,8-8,2 pH aralığında hafif, kuru, kireççe zengin (kalkerli) ve süzek topraklarda çok iyi gelişme göstermektedir.

Kuraklığa, sıcak ve soğuk iklim şartlarına karşı dayanıklı bir bitki olmasına rağmen yine de kışı sert geçen bölgelerde bazen soğuktan zarar görebilirler.

Lavanta Bakımı, Sulaması ve Gübrelemesi

Lavanta çok fazla bakım isteyen bir bitki değildir. Fidelerin dikiminden önce tarlada yabancı ot temizlemesi yapılmalıdır. Lavanta fidelerinin dikiminden sonra toprağı havalandırmak, çapalama ve yabancı ot temizliği devam etmelidir.

Lavanta fideleri dikildikten sonra mutlaka can suyu verilmelidir. Her ne kadar lavanta kuraklığa dayansa da belli aralıklarla yapılacak sulama oldukça faydalıdır. Hasat sonrasında da sulama yapılabilir. Sulama yapmak çiçek verimini arttırır.

Gübreleme Lavanta yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken diğer önemli konudur. Gübreleme yapmadan önce toprak tahlili yaptırılmalıdır ve tahlil sonuçlarına göre gübreleme yapılmadır. Fosforlu ve azotlu gübrelemeye dikkat edilmelidir ayrıca toprağın organik madde miktarını artırmak için 2-3 yılda bir yanmış ahır gübresi verilmelidir.

Hasat

Lavanta yetiştiriciliğinde hasat önemli bir yer oynamaktadır. Hasat zamanı lavantanın türü, çeşidine, toprak ve iklim koşullarına, bölgeye göre değişmekle birlikte genellikle Temmuz ayı içerisinde tam çiçeklenme dönemine girer bu dönemde de hasat edilmelidir. Tam çiçeklenme dönemi geçirilmemelidir eğer geç hasat edilirse uçucu yağ miktarının bozulmasına sebep olur. Lavantayı %80 çiçeklenme zamanında hasat etmek daha uygundur. Lavanta, orak, testereli ot bıçağı, çit biçme makineleri ve elle de toplanarak hasat edilebilir. Lavanta tarlaları arıların en çok bulunduğu yerlerden birisi olduğu için hasat zamanı sabahın erken saatleri olarak seçilmelidir.